สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิตธมฺมวินโย

[168] ‘‘อิธ ปน, จุนฺท, สตฺถา จ โหติ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโต, สาวโก จ ตสฺมิํ ธมฺเม น ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปนฺโน วิหรติ, น สามีจิปฺปฏิปนฺโน, น อนุธมฺมจารี, โวกฺกมฺม จ ตมฺหา ธมฺมา วตฺตติฯ โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘ตสฺส เต, อาวุโส, อลาภา, ตสฺส เต ทุลฺลทฺธํ, สตฺถา จ เต สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโตฯ ตฺวญฺจ ตสฺมิํ ธมฺเม น ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปนฺโน วิหรสิ, น สามีจิปฺปฏิปนฺโน, น อนุธมฺมจารี, โวกฺกมฺม จ ตมฺหา ธมฺมา วตฺตสี’ติฯ อิติ โข, จุนฺท, สตฺถาปิ ตตฺถ ปาสํโส, ธมฺโมปิ ตตฺถ ปาสํโส, สาวโก จ ตตฺถ เอวํ คารยฺโหฯ โย โข, จุนฺท, เอวรูปํ สาวกํ เอวํ วเทยฺย – ‘เอตายสฺมา ตถา ปฏิปชฺชตุ ยถา เต สตฺถารา ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต’ติฯ โย จ สมาทเปติ, ยญฺจ สมาทเปติ, โย จ สมาทปิโต ตถตฺตาย ปฏิปชฺชติฯ สพฺเพ เต พหุํ ปุญฺญํ ปสวนฺติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอวญฺเหตํ , จุนฺท, โหติ สฺวากฺขาเต ธมฺมวินเย สุปฺปเวทิเต นิยฺยานิเก อุปสมสํวตฺตนิเก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิเตฯ

[169] ‘‘อิธ ปน, จุนฺท, สตฺถา จ โหติ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโต, สาวโก จ ตสฺมิํ ธมฺเม ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปนฺโน วิหรติ สามีจิปฺปฏิปนฺโน อนุธมฺมจารี, สมาทาย ตํ ธมฺมํ วตฺตติฯ โส เอวมสฺส วจนีโย – ‘ตสฺส เต, อาวุโส, ลาภา, ตสฺส เต สุลทฺธํ, สตฺถา จ เต [สตฺถา จ เต อรหํ (สฺยา.)] สมฺมาสมฺพุทฺโธ , ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโตฯ ตฺวญฺจ ตสฺมิํ ธมฺเม ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปนฺโน วิหรสิ สามีจิปฺปฏิปนฺโน อนุธมฺมจารี, สมาทาย ตํ ธมฺมํ วตฺตสี’ติฯ อิติ โข, จุนฺท, สตฺถาปิ ตตฺถ ปาสํโส, ธมฺโมปิ ตตฺถ ปาสํโส, สาวโกปิ ตตฺถ เอวํ ปาสํโสฯ โย โข, จุนฺท, เอวรูปํ สาวกํ เอวํ วเทยฺย – ‘อทฺธายสฺมา ญายปฺปฏิปนฺโน ญายมาราเธสฺสตี’ติฯ โย จ ปสํสติ, ยญฺจ ปสํสติ, โย จ ปสํสิโต [ปสตฺโถ (สฺยา.)] ภิยฺโยโส มตฺตาย วีริยํ อารภติฯ สพฺเพ เต พหุํ ปุญฺญํ ปสวนฺติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอวญฺเหตํ, จุนฺท, โหติ สฺวากฺขาเต ธมฺมวินเย สุปฺปเวทิเต นิยฺยานิเก อุปสมสํวตฺตนิเก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิเตฯ

สาวกานุตปฺปสตฺถุ

[170] ‘‘อิธ ปน, จุนฺท, สตฺถา จ โลเก อุทปาทิ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโต, อวิญฺญาปิตตฺถา จสฺส โหนฺติ สาวกา สทฺธมฺเม, น จ เตสํ เกวลํ ปริปูรํ พฺรหฺมจริยํ อาวิกตํ โหติ อุตฺตานีกตํ สพฺพสงฺคาหปทกตํ สปฺปาฏิหีรกตํ ยาว เทวมนุสฺเสหิ สุปฺปกาสิตํฯ อถ เนสํ สตฺถุโน อนฺตรธานํ โหติฯ เอวรูโป โข, จุนฺท, สตฺถา สาวกานํ กาลงฺกโต อนุตปฺโป โหติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? สตฺถา จ โน โลเก อุทปาทิ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโต, อวิญฺญาปิตตฺถา จมฺห สทฺธมฺเม, น จ โน เกวลํ ปริปูรํ พฺรหฺมจริยํ อาวิกตํ โหติ อุตฺตานีกตํ สพฺพสงฺคาหปทกตํ สปฺปาฏิหีรกตํ ยาว เทวมนุสฺเสหิ สุปฺปกาสิตํฯ อถ โน สตฺถุโน อนฺตรธานํ โหตีติฯ เอวรูโป โข, จุนฺท, สตฺถา สาวกานํ กาลงฺกโต อนุตปฺโป โหติฯ

สาวกานนุตปฺปสตฺถุ

[171] ‘‘อิธ ปน, จุนฺท, สตฺถา จ โลเก อุทปาทิ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธฯ ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโตฯ วิญฺญาปิตตฺถา จสฺส โหนฺติ สาวกา สทฺธมฺเม, เกวลญฺจ เตสํ ปริปูรํ พฺรหฺมจริยํ อาวิกตํ โหติ อุตฺตานีกตํ สพฺพสงฺคาหปทกตํ สปฺปาฏิหีรกตํ ยาว เทวมนุสฺเสหิ สุปฺปกาสิตํฯ อถ เนสํ สตฺถุโน อนฺตรธานํ โหติฯ เอวรูโป โข, จุนฺท, สตฺถา สาวกานํ กาลงฺกโต อนนุตปฺโป โหติ ฯ ตํ กิสฺส เหตุ? สตฺถา จ โน โลเก อุทปาทิ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธฯ ธมฺโม จ สฺวากฺขาโต สุปฺปเวทิโต นิยฺยานิโก อุปสมสํวตฺตนิโก สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิโตฯ วิญฺญาปิตตฺถา จมฺห สทฺธมฺเม, เกวลญฺจ โน ปริปูรํ พฺรหฺมจริยํ อาวิกตํ โหติ อุตฺตานีกตํ สพฺพสงฺคาหปทกตํ สปฺปาฏิหีรกตํ ยาว เทวมนุสฺเสหิ สุปฺปกาสิตํ ฯ อถ โน สตฺถุโน อนฺตรธานํ โหตีติฯ เอวรูโป โข, จุนฺท, สตฺถา สาวกานํ กาลงฺกโต อนนุตปฺโป โหติฯ

พฺรหฺมจริยอปริปูราทิกถา

[172] ‘‘เอเตหิ เจปิ, จุนฺท, องฺเคหิ สมนฺนาคตํ พฺรหฺมจริยํ โหติ, โน จ โข สตฺถา โหติ เถโร รตฺตญฺญู จิรปพฺพชิโต อทฺธคโต วโยอนุปฺปตฺโตฯ เอวํ ตํ พฺรหฺมจริยํ อปริปูรํ โหติ เตนงฺเคนฯ

‘‘ยโต จ โข, จุนฺท, เอเตหิ เจว องฺเคหิ สมนฺนาคตํ พฺรหฺมจริยํ โหติ, สตฺถา จ โหติ เถโร รตฺตญฺญู จิรปพฺพชิโต อทฺธคโต วโยอนุปฺปตฺโตฯ เอวํ ตํ พฺรหฺมจริยํ ปริปูรํ โหติ เตนงฺเคนฯ

[173] ‘‘เอเตหิ เจปิ, จุนฺท, องฺเคหิ สมนฺนาคตํ พฺรหฺมจริยํ โหติ, สตฺถา จ โหติ เถโร รตฺตญฺญู จิรปพฺพชิโต อทฺธคโต วโยอนุปฺปตฺโต , โน จ ขฺวสฺส เถรา ภิกฺขู สาวกา โหนฺติ วิยตฺตา วินีตา วิสารทา ปตฺตโยคกฺเขมาฯ